روانشناسی رنگها
زمان تخمینی مطالعه:‌ 7 دقیقه

از روانشناسی رنگها چه میدانید؟

در سال ۱۶۶۶، اسحاق نیوتن، دانشمند نامدار انگلیسی، کشف کرد که چنانچه نور خالص سفید از یک منشور عبور داده شود، به رنگ‌های قابل رؤیت تجزیه می‌شود. نیوتن همچنین کشف کرد که هر رنگ از یک طول موج منحصر به فرد تشکیل شده و قابل تجزیه به رنگ‌های دیگر نیست.
آزمایش‌های بعدی نشان داد که با ترکیب نورها می‌توان رنگ‌های مختلف را ایجاد کرد. برای مثال، نور قرمز در ترکیب با نور زرد، رنگ نارنجی را به وجود می‌آورد. رنگی که بر اثر ترکیب دو رنگ دیگر به وجود آید را ترکیبی می‌گویند. بعضی از رنگ‌ها، مثل زرد و ارغوانی، در صورت ترکیب شدن، همدیگر را خنثی می‌کنند و نور سفید می‌سازند. این رنگ‌ها را نیز رنگ‌های مکمّل می‌نامند.

تاثیرات رنگ‌ها از نظر روان‌شناسی

با وجودی که اثر رنگ‌ها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق می‌کند امّا برخی از تاثیرات رنگ‌ها دارای معنی یگانه‌ای در سراسر جهان هستند. رنگ‌هایی که در طیف رنگ‌ها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوان رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند که این دامنه‌اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.
رنگ‌هایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیده می‌شوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگ‌ها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بی‌تفاوتی را به ذهن آورند.

روان‌شناسی رنگ‌ها به عنوان روش درمان

در برخی از فرهنگ‌های قدیمی، از جمله مصری‌ها و چینی‌ها، از رنگ‌ها برای درمان استفاده می‌شده است. این کار که گاهی به آن نور درمانی یا رنگ شناسی نیز گفته می‌شود هنوز هم به عنوان روش درمان جایگزین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش:
•از رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش تمرکز استفاده می‌شود.
•از رنگ زرد برای تحریک اعصاب استفاده می‌شود.
•از رنگ نارنجی برای بالا بردن سطح انرژی استفاده می‌شود.
•از رنگ آبی برای کاهش درد و تسکین بیمار استفاده می‌شود.
•از رنگ نیلی برای تسکین ناراحتی‌های پوستی استفاده می‌شود.
اغلب روان‌شناسان به رنگ درمانی به دیده شک و تردید می‌نگرند و می‌گویند که درباره تاثیرات احتمالی رنگ‌ها اغراق شده و رنگ‌ها در فرهنگ‌های مختلف، معانی متفاوتی دارند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در بسیاری از موارد، تاثیرات رنگ‌ها در تغییر حالت افراد، تاثیراتی زودگذر و موقتی بوده است. برای مثال، قراردادن افراد در اتاق آبی ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آن‌ها به وجود آورد امّا این اثر پس از آن که آن‌ها آرامششان را بازیافتند، به تدریج کاهش خواهد یافت.

روان‌شناسي رنگ سفيد

– رنگ سفيد، نماد معصوميت و پاکي است. اين رنگ مي‌تواند در انسان احساس فضاي بيشتر به وجود آورد.

– رنگ سفيد معمولاً نشانگر سرما، پاکيزگي و آرامش است.اتاقي که کاملاً به رنگ سفيد نقاشي شده باشد ممکن است جادار و بزرگ به نظر آيد امَا خالي و سرد است. بيمارستان‌ها و کادر پزشکي از رنگ سفيد براي ايجاد حس پاکيزگي استفاده مي‌کنند. رنگ سفيد خاصيتي مثبت و هيجان آور و نوراني و فضا دار ظريف دارد. اين رنگ مظهر خلوص و عفت و پارسايي  و بي گناهي و صلح است.

– رنگ سفيد مخالف سياهي و تاريکي است. پوشيدن لباس باعث مي شود انسان آن گونه که هست جلوه گر شود و نيز نوعي اثر مفرح و دلگشا و روحاني دارد. در واقع رنگ سفيد نماد جواني و تحرک است.

روان‌شناسی رنگ سیاه

ـ سیاه تمام نورها در طیف رنگ‌ها را جذب می‌کند.
ـ سیاه معمولاً به عنوان نماد ترس یا شیطان مورد استفاده قرار می‌گیرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته می‌شود. از رنگ سیاه برای نشان دادن شخصیت‌های خطرناک مثل دراکولا و یا جادوگران استفاده می‌شود.
ـ رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگ‌ها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رنگ همچنین نشانگر غمگینی، جذابیت جنسی و رسمی بودن است.
ـ در مصر قدیم، رنگ سیاه نشانگر زندگی و تولّد دوباره بود.
ـ رنگ سیاه معمولاً به دلیل لاغر نشان دادن در نمایش‌های مد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 روان‌شناسی رنگ قرمز

•رنگ قرمز، رنگ گرمی است که برانگیزاننده هیجانات قوی است.
•رنگ قرمز، نشانگر عشق، حرارت و صمیمیت است.
•رنگ قرمز، به وجود آورنده احساس شور و هیجان است.
•رنگ قرمز، تحریک کننده احساس خشم و عصبانیت است.

روان‌شناسی رنگ آبی

ـ آبی، رنگ مورد علاقه بسیاری از مردم و محبوبترین رنگ در بین مردان است.
ـ رنگ آبی، احساس آرامش را به ذهن می‌آورد و معمولاً نشانگر صلح، امنیت و نظم است.
ـ رنگ آبی، می‌تواند احساس غم، درون‌گرایی یا گوشه‌گیری را در بعضی افراد به وجود آورد.
ـ رنگ آبی معمولاً برای دکور دفاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا تحقیقات نشان داده است که افراد در اتاق‌های آبی کارآیی بیشتری دارند.
ـ رنگ آبی با وجودی که از محبوبترین رنگ‌هاست امّا یکی از رنگ‌هایی است که کمترین اشتها را بر می‌انگیزد. در برخی از برنامه‌های کاهش وزن توصیه می‌شود که غذای خود را در بشقاب‌های آبی بکشید. رنگ آبی به ندرت به صورت طبیعی درخوراکی‌ها وجود دارد. همچنین رنگ آبی غذا معمولاً به عنوان نشانه فاسد بودن و یا سمّی بودن آن در نظر گرفته می‌شود.
ـ رنگ آبی می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب و حرارت بدن گردد.

 روان‌شناسی رنگ سبز

•رنگ سبز، رنگ سردی است که نماد طبیعت است.
•رنگ سبز، نشانگر آرامش، خوشبختی، سلامتی و حسادت است.
•پژوهشگران دریافته‌اند که رنگ سبز می‌تواند باعث افزایش قابلیت خواندن گردد. برخی از دانش‌آموزان و دانشجویان با قراردادن یک برگه شفاف سبز رنگ بر روی صفحه کتاب، می‌توانند مطالب را با سرعت بیشتری از حدّ معمول بخوانند و درک کنند.
•رنگ سبز، از دیر باز نماد باروری بوده و در قرن پانزدهم برای لباس عروسی به کار می‌رفته است.
•از رنگ سبز در دکوراسیون به دلیل اثر آرام بخشی آن استفاده می‌شود.
•رنگ سبز باعث کاهش استرس می‌شود. کسانی که در فضای کاری سبز رنگ کار می‌کنند، کمتر دچار دردهای دستگاه گوارش می‌شوند.

روان‌شناسي رنگ زرد

– رنگ زرد، رنگي گرم و شاد است. اين رنگ زرد به دليل مقدار زياد نوري که منعکس مي‌کند، بيشتر از بقيه رنگ‌ها چشم را خسته مي‌کند. استفاده از رنگ زرد براي پس زمينه کاغذ يا نمايشگر کامپيوتر مي‌تواند باعث چشم درد يا در حالت‌هاي خاص از دست دادن بينايي گردد.

– رنگ زرد مي‌تواند احساس رنجيدگي و خشم را به وجود آورد. با وجودي که رنگ زرد به عنوان يک رنگ شاد شناخته مي‌شود اما بيشتر مردم در اتاق‌هاي زرد رنگ، هيجان شان را از دست مي‌دهند و بچه ها نيز در اتاق‌هاي زرد رنگ بيشتر گريه مي‌کنند.

–  رنگ زرد باعث افزايش سوخت و ساز بدن انسان مي‌گردد. چون رنگ زرد، از بقيه رنگ‌ها زودتر ديده مي‌شود، بيشتر از بقيه براي جلب توجه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

روان‌شناسی رنگ ارغوانی

•رنگ ارغوانی نماد وفاداری و ثروت است.
•رنگ ارغوانی نشانگر عقل و معنویت است.
•رنگ ارغوانی خیلی کم در طبیعت وجود دارد و به همین دلیل ممکن است به عنوان نشانه مصنوعی یا غیر عادی بودن در نظر گرفته شود.

روان‌شناسي رنگ قهوه‌اي

– رنگ قهوه‌اي، رنگي طبيعي است که برانگيزاننده حس قدرت و اطمينان‌پذيري است. اين رنگ مي‌تواند حس غم و انزوا را به وجود آورد. رنگ قهوه‌اي، حس گرما، محبت، آسايش و امنيت را به ذهن مي‌آورد.

– رنگ قهوه‌اي معمولاً بيانگر طبيعي بودن، زميني بودن و متفاوت بودن است اما گاهي مي‌تواند نشانگر پيچيدگي نيز باشد.

روان‌شناسی رنگ نارنجی

•رنگ نارنجی، ترکیب زرد و قرمز است و به عنوان یک رنگ انرژی‌زا در نظر گرفته می‌شود.
•رنگ نارنجی، احساس هیجان، گرما و شور و شوق را به ذهن می‌آورد.
•رنگ نارنجی، معمولاً برای جلب توجه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روان‌شناسی رنگ صورتی

•رنگ صورتی، در واقع همان رنگ قرمز کم رنگ است و معمولاً نشانگر عشق است.
•رنگ صورتی اثر آرام‌بخشی دارد. در ورزشگاه‌ها معمولاً رختکن تیم حریف را به رنگ صورتی نقاشی می‌کنند تا بازیکنان آن‌ها کم انرژی و منفعل شوند.
•با وجودی که اثر آرام بخشی رنگ صورتی مشخص شده است ولی پژوهشگران دریافته‌اند که این اثر تنها در خلال مواجهه اولیه به وجود می‌آید. مثلاً هنگامی که از این رنگ در زندان‌ها استفاده شد، زندانیان پس از عادت کردن به آن، حتی نا آرامتر از قبل شدند.